Punktem kulminacyjnym koncertu NFM Filharmonii Wrocławskiej będzie wykonanie dzieła nazywanego czasem „symfonią losu”. Tego wieczoru poznamy je w interpretacji wyśmienitego łotewskiego dyrygenta Ainārsa Rubiķisa. Drogę do znakomitej kariery otworzyły artyście zwycięstwa podczas renomowanych konkursów. W 2010 roku wygrał Gustav Mahler Conducting Competition, a rok później otrzymał Herbert von Karajan Young Conductors Award. Jest jedynym dyrygentem, który otrzymał oba te wyróżnienia.

Pierwszym dziełem w programie koncertu będzie Cantus arcticus z 1972 roku, autorstwa działającego w drugiej połowie XX i na początku XXI wieku Einojuhani Rautavaara, który uznawany jest za najwybitniejszego fińskiego kompozytora po Jeanie Sibeliusie. W swoim utworze, noszącym podtytuł „koncert na ptaki i orkiestrę” artysta wykorzystał odgłosy awifauny zarejestrowane przez niego podczas pobytu w obszarze Liminka na północy Finlandii. Towarzyszy im oszczędny akompaniament orkiestry, a całość, zgodnie z intencją twórcy, oddawać ma nastrój osoby wędrującej przez głuszę. Na początku partytury Rautavaara umieścił też niecodzienną wskazówkę wykonawczą – „think of autumn and of Tchaikovsky”. Pomimo zastosowania awangardowych technik kompozytorskich Cantus arcticus ujmuje słuchającego specyficznym, onirycznym nastrojem i bezpośredniością w wyrażaniu emocji. Dzieło składa się z trzech ogniw: Bagna, Melancholia i Migrujące łabędzie. Następnie zabrzmi koncert przeznaczony na kwintet dęty (flet, obój, klarnet, obój i waltornia) i orkiestrę autorstwa Krzysztofa Herdzina, powstały na zamówienie LutosAir Quintet z okazji jubileuszu zespołu.

Wieczór zwieńczy V Symfonia c-moll Ludwiga van Beethovena. Wśród wczesnych komentatorów panowały pewne kontrowersje dotyczące znaczenia sławnego motywu otwierającego to dzieło. Sekretarz twórcy, Anton Schindler, utrzymywał, że kompozytor wskazał mu ten fragment partytury, mówiąc „tak los puka do drzwi”, podczas gdy uczeń Beethovena Carl Czerny utrzymywał, że dla mistrza inspiracją był zasłyszany podczas jednego ze spacerów rytm śpiewu trznadla. Nie dowiemy się już, jak jest prawda, ale pewne są dwie rzeczy. Po pierwsze – powstało niekwestionowane arcydzieło, które zajęło stałe miejsce w repertuarze orkiestrowym. Po drugie – historia artysty walczącego z przeznaczeniem i odnoszącego zwycięstwo okazała się o wiele bardziej nośna niż historia o ptasim śpiewie. W tym właśnie kontekście cytowali ten motyw przeróżni kompozytorzy, jak choćby Johannes Brahms (Pieśń przeznaczenia) czy Dymitr Szostakowicz (I Koncert skrzypcowy). Pojawia się on także w innych dziełach Beethovena: w znacznie łagodniejszej formie na początku IV Koncertu fortepianowego i w postaci w zasadzie identycznej jak w symfonii w Kwartecie „Harfowym”.

Program:
E. Rautavaara Cantus Arcticus. Concerto for Birds and Orchestra op. 61
K. Herdzin Concertino na kwintet dęty, smyczki i perkusję (prawykonanie; utwór zamówiony przez NFM dla LutosAir Quintet)
***
L. van Beethoven V Symfonia c-moll op. 67

Wykonawcy:
Ainārs Rubiķis – dyrygent
LutosAir Quintet:
Jan Krzeszowiec – flet
Mateusz Żurawski – obój
Maciej Dobosz – klarnet
Alicja Kieruzalska – fagot
Mateusz Feliński – waltornia
NFM Filharmonia Wrocławska