Description
…
7 września 2023 roku nakładem krakowskiej wytwórni Instant Classic ukazał się nowy solowy album gitarzysty i kompozytora Raphaela Rogińskiego. „Talán”, bo taki nosi tytuł, zawiera osiem premierowych kompozycji na gitarę. To pierwsze solowe nagrania muzyka od czasu wydanej w 2017 roku płyty „Plays Henry Purcell”.
„Talán” to bardzo stare (prawdopodobnie scytyjskie) słowo, które znaczy „może”. „I tu chyba jest źródło mojego podejścia do tematu - biorę coś, by obok stracić” – tłumaczy Rogiński. „To ciągły proces osiągania czegoś poprzez pochłanianie innego, ale też odwrotnie - utraty. Interesuje mnie ta miara. To również medytacja nad procesem, spokojne przyglądanie się”.
Choć w swoich poszukiwaniach muzycznych Rogiński nie ogranicza się do jednego rejonu świata, to „Talán” jest wynikiem fascynacji przede wszystkim Morzem Czarnym. Wszystkie utwory jakoś są z nim związane, a część powstała w Odessie – mieście, które stanowi geograficzną bramę do Azji. „Tędy część moich przodków przeszła do Europy” – mówi muzyk. „W czasie komponowania tych utworów poznawałem Morze Czarne fizycznie i duchowo. Zwane kiedyś Morzem Niegościnnym, stało się po jakimś czasie Morzem Gościnnym. W tym przypadku ujarzmiono mitologię, ale gdy tajemnica się rozmyła i spotkały się różne cywilizacje, po jakimś czasie powstały nowe mity.”
Wyjątkowe brzmienie tego materiału jest jak najbardziej zamierzone. „To chyba potrzeba serca. Pod względem technicznym zależało mi, by muzyka wybrzmiała jakbym grał tuż obok słuchacza. Dlatego słychać szumy i trzaski prądu, napięcie strun i preparacji. Gram jakby na łodzi Jazona w drodze do Kolchidy, nocą przy niebie pełnym gwiazd. Jesteśmy razem z słuchaczem na tej właśnie łodzi” – tłumaczy Raphael.
„Ta płyta powstawała na przestrzeni lat i kosztowała mnie dużo czasu oraz wiele prób nagrywania. Jak na człowieka o prawie zerowej cierpliwości, jeśli chodzi o muzykę to było to ciekawe doświadczenie. Ale samo podróżowanie brzegiem Morza Czarnego i umiejscowienie jego natury w sobie, zrozumienie tego wszystkiego, zajęło mi też dużo czasu” – dodaje. „Świat jest miejscem nieskończonych zachwytów i inspiracji, a podróż – zarówno fizyczna, jak i duchowa - jest bardzo ważna.”
Związany z kulturą żydowską, prowadzi badania nad jej zapomnianymi tradycjami przekładając ich znaczenie na współczesność. Zespoły takie jak Cukunft czy Shofar ,których był liderem, były pionierskimi składami przekłdającymi tradycję na współczesność.
Gra także muzykę turecką, beduińską, afrykańską, lapońską, perską, ormiańską i wielu innych krajów, wykonując je z muzykami z tych miejsc.
Dogłębne analizowanie technik gitarowych, klasycznych gitarzystów bluesowych i znajomość instrumentarium lat 50 i 60 jest słyszalne w takich jego zespołach jak Wovoka czy Shy Albatross.
Pasjonowanie się folklorem kurpiowskim doprowadziła go do Genowefy Lenarcik, wybitnej śpiewaczki ludowej tego regionu, córki słynnego Stanisława Brzozowego. Z ostatnimi muzykami cygańskiej Polskiej Romy stowrzył zespół Drom.
Zgłębianie muzyki dawnej zaowocowało projektem „Bach Bleach”, w którym to muzyka Bacha wykonana jest na gitarach preparowanych i płyty z muzyką Henrego Purcella ”Plays Henry Purcell”, osadzonej w muzyce Zimnej Fali z lat 80’.
Równolegle muzyk jest zaangażowany w projekty związane ze światową sceną nowego jazzu. Jego kompozycje, improwizacje lub interpretacje często ilustrują wydarzenia artystyczne – filmy dokumentalne i rysunkowe jak i bajki animowane ( np. Man Ray, Viking Elling,Lidia Skvorcova) , performances (np. Małga Kubiak, Jerzy Kalina), teatr tradycyjny i multimedialny (min. ”Lothe Lachmann videoteatr “Poza”, Paweł Miśkiewicz, Piotr Cieplak, Michał Walczak, Maja Korczakowska ) oraz slowo( np. Tadeusz Rozewicz, Mieczyslaw Mysliwski, Mieczysław Abramowicz, Andrzej Stasiuk).
Koncertuje głównie w ramach projektów autorskich – występuje solo lub jako lider zespołów. W tej chwili stałe projekty muzyczne to: Shofar , Hizbut Jamm, Żywizna, Elik( duet ze Svitlaną Nianio) oraz koncerty na gitarę solo.
Grał i współpracował min. z: Tim Sparks, Joe McPhee, Marylin Mazur, Michael Zerang, Kazuchisa Uchichashi, Le Quan Ninh, Frank London, Noel Akchote, Frederic Blondy, Joe Giardullo, Keith Rowe, Tima Sparks, Axel Dorner, Thomas Lehn, Andrew Sharpley, John Edwards, John Tilbury, Brighit Ulher, Yale Strom , Tim Daisy, Dave Rempis, Mark Sanders, Clayton Thomas, Joe McPhee, Kris Wenders, Peter Jaquemyn, Merlyn Mazur, Piong, Natalia Przybysz, Wacław Zimpel, Emiter, Macio Moretti, DJ Lenar, Daniel Pigonski, Konstanty Usenko, Jarek Bester, Hania Rani, Rafal Mazur, Arszyn, Mikolaj Trzaska, Maria Peszek. Bierze udzial w warsztatach muzycznych, konkursach i festiwalach muzyki w Polsce i na całym świecie.
W czerwcu 2015 nakładem wytwórni Bółt wydana zostaje płyta "Raphael Roginski plays John Coltrane and Langston Hughes African mystic music". Płyta zajęła wysokie notowania w podsumowaniach rocznych wielu dziennikarzy w kraju i za granicą. Magazyn The Wire umieścił ją w swoim podsumowaniu na 16 miejscu, a sam Raphael Rogiński był pierwszym polskim artystą którego ten miesięcznik umiejscowił na swojej liście. Nominowany w 2015 do Paszportów Polityki za tę płytę, w 2016 ponownie nominowany za płytę Żywizny i Shy Albatross.
W latach 2018-2020 Rogiński współpracuje ze Słoweńskim zespołem Širom. Fascynacja kulturą lat 70’ w Senegalu prowadzi go do założenia zespołu Hizbut Jamm. Zespół Elik założony z legendą alternatywnej muzyki ukraińskiej Svitlaną Nianio poświęcony jest Ukraińskiej mitologii. W czasie pandemii powstaje program „Dobroczynne Niguny” na gitarę solo, gdzie opracował niguny (mistyczne pieśni żydowskie). W duecie z Natalią Przybysz na nowo odczytują muzykę lat 60’i 70’. Płyta "Talán” wydana nakładem Instant Classic we wrześniu 2023 zbiera bardzo pozytywne recenzje w kraju i za granicą.
Raphael Rogiński - Życie i twórczość | Artysta | Culture.pl
www.culture.pl/pl/tworca/raphael-roginski
The 30 Best Jazz and Experimental Albums of 2023 | Pitchfork
www.pitchfork.com/features/lists-and-guides/best-jazz-experimental-music-2023
Wydarzenie na Facebooku: www.facebook.com/events/800758268531033
